- Kumaşın cinsinin ve kullanım alanının belirlenmesi
- Kumaşın yüzünün ve tersinin belirlenmesi
- Kumaşın çözgü ve atkı yönünün belirlenmesi
- Kumaşın tarak numarasının ve taraktan geçen tel adedinin belirlenmesi
- Toplam çözgü tel sayısının belirlenmesi ve tarak eninin bulunması
- Kumaşa sonradan uygulanmış olabilecek apre, boya baskı vb. işlemlerin belirlenmesi
- Kumaşın ağırlığının belirlenmesi
- Parçanın çözgü ve atkı ipliklenin sol üst köşeden 10mm. kadar sökülmesi
- Kumaşın çözgü ve atkı renk raporunun belirlenmesi
- Kumaşın 1 cm.deki çözgü ve atkısıklığının belirlenmesi
- Çözgü ve atkı ipliklerinin numaraları ve diğer özelliklerinin tespiti
- Kumaşın örgü,tahar ve armürünün belirlenmesi
Kumaş analizi yapılırken kullanılan araçlar şunlardır:
- lup
- hassas terazi
- desen kağıdı
- kumaşın sabitleneceği bir platform ve raptiye
- açık ve koyu renk karton
- sivri uçlu cımbız
- makas
- cetvel
- hesap makinesi
- uzun bir iğne
Kumaş analizinde uygulanacak işlemler:
- Kumaşın cinsinin ve kullanım alanının belirlenmesi: Kumaşın görsel ve fiziksel verileri dikkate alınarak ne amaçla kullanıldığı, materyali hakkında bilgi toplanır. Örneğin kumaş sentetik mi, organik elyaf mı, giysilik mi, döşemelik mi vb..
- Kumaşın yüzünün ve tersinin belirlenmesi: Kumaşın yüzü genellikle daha parlaktır. Desen yüzde daha belirgindir. Kumaş kenar yazısı ön yüzden okunur. Apreli taraf kumaşın yüzüdür. Yüzey elyafları daha düzgündür. Kumaşta farklı iplikler kullanılmışsa pahalı ve kaliteli iplik ön yüzde daha belirgin larak kullanılmıştır.
- Kumaşın çözgü ve atkı yönünün belirlenmesi: Örnekte kenar varsa yönü tespit etmek kolaylaşır. İplik sıklıklarına bakılırsa sıklığı fazla olan taraf çözgüdür. Çözgü iplikleri sağlam, katlı ve puntalıdır. Kalın ve daha az mukavemetli iplikler atkı yönünden kullanılır. Çözgü iplikleri atkı ipliklerine göre daha düzgün ve paraleldir. Tarak izi çözgü yönünde görülür.
- Kumaşın tarak numarası ve taraktan geçen tel sayısının tespiti: Kumaşın çözgü tel sayısı dikkate alınarak uygun tarak numarası tespit edilir. Dişten geçen tel sayısı kumaşta tarak izi varsa sayılarak tespit edilebilir. Yoksa örgünün rapor sayısına uygun olarak belirlenir.
- Toplam çözgü tel sayısının belirlenmesi ve tarak eninin bulunması: Kumaşın 1 cmdeki çözgü sıklığı belirlenir. Bu miktar mamul kumaş eni ile çarpılır.
- Kumaşa sonradan yapılmış apre, boya vb. işlemlerin belirlenmesi: Kmaşın görsel ve fiziksel özellikleri incelenerek , dokuma sonrasında baskı, tuşe,nem çekmezlik, tutuşmazlık, şardon gibi apre işlemlerinden hangilerinin uygulanmış olduğu tespit edilmeye çalışılır.
- Kumaşın ağırlığının belirlenmesi: Kumaş parçasının kenarları düzgünce kesilir. Hassas terazide tartılır. Bulunan ağırlık kumaşın ebatlarıyla 1 metre boy için doğru orantı kurularak hesaplanır. Bulunan rakam kumaş eni ile çarpılarak metretül ağırlığı bulunur.
- Kumaşın çözgü ve atkı ipliklerinin sökülmesi: Kumaşın sol üst köşesinden başlanarak çözgü ve atkı iplikleri 10 mm. boşta kalacak şekilde tek tek kumaştan ayrılır. Kumaştan ayrılan iplikler yönlerine ve cinslerine göre gruplandırılır.
- Kumaşın çözgü ve atkı renk raporunun belirlenmesi: Çözgü ve atkı ipliklerinin kaçar adet hangi renkte ve hangi sıralamayla kullanıldığı belirlenir.
- Kumaşın 1cm deki atkı sıklığının belirlenmesi: Kumaşın iplikleri ölçülecek olan kenara cetvel konur. 1cmde kullanılmış olan iplik miktarı sayılır.
- Çözgü ve atkı ipliklerinin numaralarının ve diğer özelliklerinin tespit edilmesi: Kumaş kenarınan sökülüp gruplandırılan iplikler tek tek incelenerek ipliklerin büküm yönü , katı belirlenir. Gramajları ölçülür. Bu gramajlar iplik numarasının hesaplanmasında kullanılır. Kumaştan ayrılmış iplik serbest haldeyken ölçülüp not alınır. Aynı iplik gerilerek ölçülür ve not alınır iki veri arasındaki farkın yüzde itibariyle oranı kumataki ipliğin kullanıldığı yöndeki çekme yüzdesini verir.
- Kumaşın örgüsünün, tahar ve armürünün belirlenmesi: Kumaş açık rekse koyu, koyu renkse açık renk bir zemine raptiye ile tuttutulur. Sol üst köşeden başlanarak ilk çözgü ipliği sökümeye başlanır. Bu ipliğin atkı iplikleri ile yapmış olduğu her bağlantı kareli kağıt üzerine sol üst noktadan aşağı doğru yazılır. Çözgü ve atkı renk raporunun da bu esnada kağıt üzerinde belirtilmesi renkli ipliklerin örgüye ne şekilde etki ettiğinin belirlenmesi için gereklidir.
