leno dokuma

Özel çözgülerin ana çözgü iplikleriyle kesiştirilmesi döner gücü yada yarım gücü olarak bilinen sistemle sağlanır. Yarım gücünün ipleri normal bir gücü çerçevesinin gücü gözlerinden geçirilir. Özel çözgüler önce normal bir gücü çerçevesinden geçirilir. Sonra yanındaki ana çözgüyle kesiştirilerek, önde yarım gücü gözünden geçirilir. Özel çözgü ipliği yanındaki ana çözgüyle çapraz duruma girdiğinden, bu çözgülere çapraz çözgü, bu çözgüleri hareket ettiren çerçevelere de ön çapraz veya arka çapraz çerçeveler adı verilir.

Ana çözgü hareketsiz kalırken, arka çapraz çerçeve aşağı inmiş ve yarım gücüyü taşıyan ön çerçeve ön çapraz çerçeve yukarı kalkmışken açılan ağızlık içine atkı atıldığında iki çözgü arasındaki çapraz kesişme sabitlenmiş olur. Ön çapraz çerçeve aşağı inmişken arka çapraz yukarı kalkığında çapraz örgü ana çözgünün diğer yanına geçmiş olacak ve atkıyı sıkıştıracaktır. Bu şekilde açılmış olan ağızlıktan atkı atıldığında yeni bir çapraz oluşumu sabitlenmiş olacaktır

Dokuma ilerledikçe çapraz örgü kumaşa daha büyük uzunluklarda, tezgahın arkasına yerleştirilen özel bir gevşetici mekanizma aracılığıyla, çapraz örgünün daha hızlı beslenmesi sağlanır. Bu sistemle dokunan kumaşa gaze veya leno adı verilir. Çapraz çözgülerin kesiştiği çözgü sayısı veya çapraz örgünün bir hareketi sırasında üst üste atılan atkı sayısı değiştirilerek ve iplikler arasında çeşitli boşluklar bırakılarak desen yapılabilir.
Aşağıdaki resimlerde döne gücü çerçevelerinin hazırlanışı ve çözgü ipliklerinin takılması işleminin aşamaları gösterilmiştir.